Wykorzystywanie platform do komunikacji zbiorowej na podstawie popularnych aplikacji – wady/zalety

Dynamiczny rozwój pandemii covid-19 spowodował, że w pewnym momencie konieczne było całkowite przejście systemu edukacji w tryb zdalny. Szkoły podstawowe, przedszkola, szkoły średnie i wyższe – ich uczniowie, podopieczni, studenci, wykładowcy i nauczyciele – wszyscy w szybki sposób  musieli dostosować się do nowej, w pełni cyfrowej rzeczywistości.

Edukacja zdalna – nowe wyzwania w znanej dziedzinie

Założenia edukacji on-line oczywiście nie były w szkołach niczym nowym. Podobnie jak wykorzystywanie narzędzi cyfrowych na lekcjach – prezentacji multimedialnych na tablicach elektronicznych, zachęcanie uczniów do indywidualnej pracy i korzystania z internetowych zasobów edukacyjnych. Tematyczne podcasty, webinary edukacyjne, wystąpienia TED-x, kursy e-learningowe. Wszystkie te formy dokształcania były doskonale znane w czasach przed pandemią.

W momencie jednak, gdy system on-line stał się podstawą kształcenia, pojawiły się pewne komplikacje. Według wyników raportu Edukacja zdalna w czasach covid 19, autorstwa ekspertek Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego z czerwca 2020 r., wyzwania kształcenia zdalnego podzielić można na trzy główne filary:

• technologiczny, czyli dostępność komputerów, laptopów, sieci internetowej, itp. koniecznych do pracy na odległość
• kompetencyjny, czyli doświadczenia i umiejętności cyfrowych uczniów oraz nauczycieli
• społeczny, czyli warunki do nauki, sytuacja domowa

Autorki raportu, omawiając w raporcie szczegółowo owe wyzwania, wskazują jako jeden z kluczowych wniosków badania, że pomimo poczucia braku przygotowania i braku zorganizowanego wsparcia administracyjnego, nauczyciele poradzili sobie z zachowaniem ciągłości nauczania na miarę dostępnych możliwości, przenosząc edukację do świata cyfrowego (zob. Edukacja zdalna w czasach COVID-19. Raport z badania, Warszawa 2020, Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego, s.13-14)

Zalety najpopularniejszych komunikatorów

Niezbędnymi wręcz narzędziami do realizacji owego celu przeniesienia edukacji do świata on-line, były popularne platformy komunikacyjne. Najpopularniejsze, czyli Microsoft Teams, Google Meet/Clasroom lub Zoom, umożliwiały prowadzenie lekcji wirtualnych.

Zaletą tych aplikacji, prócz oczywistej możliwości zorganizowania spotkania/lekcji online, jest także:

• możliwość tworzenia mniejszych grup projektowych
• wyświetlanie prezentacji podczas zajęć
• dołączanie plików z materiałami lekcyjnymi – zarówno przez nauczyciela, jak i uczniów
• planowanie i przeprowadzanie konsultacji z uczniami lub spotkań z rodzicami
• czytelny kalendarz, mogący pomóc w ustawieniu kolejnych spotkań, wyznaczaniu terminu odesłania ewentualnej pracy domowej, itp.
• możliwość monitorowania obecności na lekcjach

Przydatne narzędzia mają swoje wady

Najważniejszą wadą aplikacji, które służą do komunikacji zdalnej jest to, że nie umożliwiają komunikacji rzeczywistej, „na żywo”. Wyniki badań pracowni Social Changes, zrealizowanych w grudniu 2020 roku na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka wskazują, że uczniowie i ich rodzice oceniali naukę zdalną raczej negatywnie, również z uwagi na konieczność spędzania wielu godzin przed ekranami komputera i brak bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami.

Dalsze potencjalne wady wykorzystywania popularnych platform komunikacyjnych w zakresie udziału w lekcji, to m.in.:

• konieczność posiadania dostępu do urządzenia mobilnego – komputer, laptop, tablet, itp. – by móc uczestniczyć w lekcji
• problemy techniczne, z którymi uczeń nie będzie umiał sobie poradzić lub które nie są zależne od niego – jak np. słabej jakości łącze internetowe, niedziałający mikrofon
• niepokój ucznia przed pokazaniem rzeczywistych warunków domowych, wzrastanie obawy przed stygmatyzacją grupy
• brak możliwości faktycznego potwierdzenia, czy każdy z uczniów „podłączony” do lekcji rzeczywiście uważa, czy zajmuje się czymś innym – jeśli np. wyłączy kamerę i mikrofon

Wystarczająco dobre rozwiązania

Zalety i wady zapewne można by wymieniać jeszcze dalej. Skupiając się jednak na tych najczęstszych pamiętajmy, że nie ma rozwiązań idealnych. Dostępne funkcjonalności aplikacji, które w czasie lockdownu pomogły w prowadzeniu lekcji i komunikacji zdalnej pomiędzy rodzicami, nauczycielami i uczniami, zdały się być wystarczająco dobre.

Jakie są Wasze doświadczenia w tym zakresie? Może korzystaliście w trakcie lekcji on-line z innych rozwiązań? Jeśli macie ochotę podzielić się swoimi przemyśleniami, zapraszamy do komentowania pod wpisem.

___

źródła:

• Plebańska M., Szyller A, Sieńczewska M., Edukacja zdalna w czasach COVID-19. Raport z badania, Warszawa 2020, Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego
• Badania postaw wobec nauczania zdalnego, Warszawa, 5 stycznia 2021, wersja on-line: https://brpd.gov.pl/wp-content/uploads/2021/01/Raport-z-badania-na-zlecenie-Rzecznika-Praw-Dziecka.pdf
• Dorota Pintal, Wybrane narzędzia edukacji zdalnej, materiał szkoleniowy dla kadry JST, s. 10-13, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2021 (dostęp on-line z d.7.11.2011:https://www.ore.edu.pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=31937)