Wpływ długości i częstotliwości zajęć na skuteczne nauczanie

Liczba godzin spędzanych przez nas przed ekranami, znacznie zwiększyła się w czasie pandemii i nauczania zdalnego. Podział na czas w szkole a w domu uległ pewnemu zatarciu. Młodzież, która do tej pory deklarowała, że w czasie wolnym spędza w sieci około 5 godzin dziennie, z powodu przeniesienia lekcji do sieci, spędzała codziennie dodatkowe 4-8 godzin przed monitorami.

Negatywne skutki dla zdrowia

Tak długi czas spędzany przy urządzeniach elektronicznych nie pozostaje bez wpływu na zdrowie fizyczne i psychiczne. Zmęczenie oczu, ból głowy, problemy z koncentracją, nadpobudliwość, problemy w kontaktach z rówieśnikami, wycofanie ze spraw świata niewirtualnego – to tylko niektóre symptomy, towarzyszące dzieciom, młodzieży (i dorosłym) w trakcie zdalnej edukacji.

Każdy z powyższych objawów miał wpływ na możliwość realizowania programu nauczania i przeprowadzania konkretnych zajęć. Zmęczeni i rozdrażnieni uczniowie nie umieli dostatecznie skupić się na temacie lekcji. Wycofanie z relacji rówieśniczych skutkowało wyzwaniami w organizowaniu współpracy w grupach, problemami w pracach projektowych oraz indywidualnych, wymagających np. prezentacji wyników na forum klasy. Było także powodem wzrostu poczucia osamotnienia młodych osób i licznych problemów natury psychologicznej z tym związanych.

Dodatkowo, obserwowane było także zaniedbywanie przez część uczniów obowiązków szkolnych kosztem rozrywki – np. granie w trakcie lekcji, rozkojarzenie spowodowane korzystaniem z mediów społecznościowych – co niestety skutkowało wzrostem poziomu cyfrowego uzależnienia wśród młodzieży.

W jaki sposób można im zaradzić

By możliwie minimalizować negatywne skutki, szkoły podjęły różne działania zaradcze – zgodne z aktualnymi w danym czasie możliwościami proceduralnymi. Przykładowe rozwiązania, jakie były stosowane w organizacji edukacji zdalnej, obejmowały m.in.:

• skrócenie czasu pojedynczej lekcji z 45 do 30 minut
• ograniczenie programu nauczania do niezbędnego minimum (np. tymczasowe wycofanie części zajęć z planu)
• całkowitą rezygnację z prac domowych lub zadawanie jej w formie niewymagającej spędzania dodatkowego czasu przed ekranem
• w przypadku możliwości, organizowanie na zajęciach ćwiczeń aktywizujących ruchowo
• układanie planu lekcji w taki sposób, by uczniowie mieli możliwość spędzania czasu wolnego na świeżym powietrzu
• dodatkowe konsultacje z pedagogiem/ psychologiem szkolnym dla uczniów i rodziców.

Zmęczony uczeń nie wyciągnie z lekcji zbyt wielu informacji, dlatego warto wspierać go w odkrywaniu możliwości spędzania czasu wolnego aktywnie, możliwie nie przed ekranem komputera. Opis przykładowych propozycji w trakcie godziny wychowawczej lub tematycznych zajęć, spotkania z osobami, które mają inspirujące hobby, rozmowa z uczniami na temat ich zainteresowań by pomóc wymieniać się dobrymi praktykami – to tylko przykładowe pomysły na skierowanie uwagi uczniów poza rozrywki przed ekranem.

Dodatkowo, w ramach układania planów lekcji, warto mieć na uwadze, że zbyt długi czas spędzany tylko na zajęciach może odnieść skutek odwrotny do zakładanego i zamiast skupionych słuchaczy, spotkamy w klasie zmęczonych i rozdrażnionych wielogodzinnym „siedzeniem” przed ekranami uczniów.

Jakie są Wasze doświadczenia w tym zakresie? Czy znacie sprawdzone rozwiązania, którymi chcielibyście podzielić się jako dobrą praktyką? Jeśli tak, zapraszamy do komentowania pod wpisem.