Jak budować autorytet nauczyciela ?

Jak budować autorytet nauczyciela ?

Z budowaniem autorytetu jest podobnie jak z konstruowaniem urządzenia – potrzebny jest pomysł, dobre materiały, cierpliwość i konsekwencja. Ale ważna jest także świadomość, że autorytet długo się buduje, natomiast bardzo szybko można go stracić.

Każdy z nas nawet intuicyjnie wie, co oznacza słowo autorytet. Wielu z nas w zasadzie od razu próbuje przywołać jakieś konkretne postacie, ważne dla niego osobiście lub też dla społeczeństwa.

To szukanie wyróżników jest kluczowe- osoba uznawana za autorytet posiada pewien prestiż, cieszy się społecznym uznaniem, jest ceniona i darzona zaufaniem.

Autorytet nauczyciela w szkole

W pracy zawodowej nauczyciela autorytet stanowi fundament  współpracy z uczniami i ich  rodzicami. Co istotne, na autorytet w tym wypadku składa się nie tylko wiedza zawodowa nauczyciela, ale także sposób budowania relacji z otoczeniem – z uczniami, rodzicami, ale także koleżankami i kolegami „po fachu”.  To właśnie forma współpracy często buduje najtrwalszą bazę dla autorytetu- gotowość do rozmowy, wyjaśnianie trudnych sytuacji. W budowaniu autorytetu ważny jest autentyzm i oparcie na wartościach, konsekwencja i sprawiedliwość w ocenach uczniów (zarówno wyników w nauce, jak i ich codziennym zachowaniu). Nie mniej istotne jest też jasne stawianie granic, często rozumiane jako asertywność.

Wiedza i pasja- baza dla autorytetu

Nauczyciel budując autorytet musi pokazać uczniom, że jest zdeterminowany, aby z pomocą umiejętności i doświadczenia przekazać im swoją wiedzę oraz zmotywować i nauczyć ich, jak tę wiedzę mogą zdobywać sami. Wydaje się tutaj kluczowym powiedzenie, że „słowa uczą, ale przykłady pociągają…”

Równo nie oznacza sprawiedliwie….

W wielu wypowiedziach uczniów, na różnych poziomach edukacji, jasność kryteriów ocen i sprawiedliwe traktowanie pojawia się jako jeden z najważniejszych elementów oceny jakości pracy nauczyciela. Przekłada się na budowanie szacunku i autorytetu nauczyciela w oczach uczniów. Nauczyciel z dużą wiedzą, potrafiący świetnie ją przekazywać, ale jednocześnie  nie trzymający się ustalonych reguł, nie daje uczniom niezbędnego w procesie nauczania poczucia pewności i stabilności. Zmieniając chociażby kryteria ocen nie buduje w nich motywacji. Również działania nauczycieli oparte na generalizowaniu typu „oni wszyscy”, czy „cała ta klasa” powoduje poczucie niesprawiedliwości.

Stawianie granic

Należy jednak pamiętać,  że nauczyciel  pracuje z grupą, co wiąże się z określonymi wymogami. Jednym z nich jest konieczność stawiania wyraźnych granic. Uczniowie muszą dokładnie wiedzieć, jakie reguły obowiązują zarówno ich, jak i samego nauczyciela i mieć jasność co do konsekwencji jeśli zostają przekroczone. Poddanie się chęci „bycia lubianym” czy „dla świętego spokoju” poprzez pobłażanie zachowaniom wykraczającym poza ustalone jasno ramy działania powoduje naturalne dążenie do przekraczania kolejnych granic i sprawdzania przez uczniów, na jak wiele możemy sobie pozwolić. To prosta droga do katastrofy i zawalenia się podstaw budowania autorytetu.

Być tam, gdzie uczniowie

Elementem budowania autorytetu jest też „bycie na bieżąco” w życiu uczniów. Oznacza to gotowość nie tylko do nauczania, ale także wsparcia i pomocy w przezwyciężaniu różnych problemów uczniów. To ważny aspekt budowania zaufania. Takim elementem będzie też obecność lub przynajmniej zrozumienie dzisiejszych realiów świata dzieci i młodzieży, w  dużej mierze opartym na świecie wirtualnym. Prowadzenie zajęć w ciekawy dla uczniów sposób z wykorzystaniem nowinek i ciekawych form multimedialnych burzy stereotyp „nudnego belfra”. W świecie zdominowanym przez szybkość przekazu i atrakcyjne wizualnie formy, może być to ważny element obecności w świecie uczniów. Obecność w tej rzeczywistości nie jest niezbędna zbudowania autorytetu, jednak pozwala lepiej zrozumieć system komunikacji i sposób w jaki na co dzień funkcjonują uczniowie.